Rozwój dziecka

CHARAKTERYSTKA ROZWOJU DZIECKA W WIEKU: 3, 4, 5, 6 LAT.

Trzylatek powinien umieć:

• samodzielnie korzystać z toalety (znać zakres czynności, łącznie ze spuszczeniem wody i umyciem rąk)
• samodzielnie jeść posiłki (posługiwać się łyżką i widelcem, korzystać z kubeczka)
• samodzielnie zakładać niektóre części garderoby
• samodzielnie sygnalizować swoje potrzeby
• reagować na polecenia dorosłych i starać się je wypełniać w miarę posiadanych umiejętności
• posługiwać się słownictwem odpowiednim do wieku
• posprzątać po sobie miejsce pracy i zabawy
• mieć odpowiednią sprawność w zakresie małej i dużej motoryki
• wskakiwać obunóż jednocześnie na stopień
• przeskakiwać z rozbiegu w dowolny sposób przez przeszkodę
• przebiegać 25 metrów bez upadku
• stać kilka minut (2 do 4) z zamkniętymi oczami
• schodzić po schodach, trzymając poręcz (może dostawiać nogę do nogi)
• przejść trzy metry bez asekuracji na palcach
• rysować okrągłe formy (kształt nie musi być idealny)
• przelewać całą wodę z kubka, nie rozlewając jej
• złożyć kartkę na pół
• nawlec koraliki na sznurek.

Czterolatek:

Rozwój fizyczny i motoryczny
• w czasie jedzenia korzysta z widelca i noża (do przysuwania potraw, smarowania pieczywa, a nie krojenia)
• samodzielnie korzysta z toalety
• myje się, czyści samodzielnie zęby
• ma lepszą sprawność motoryczną, np. narysowany człowiek ma ręce, nogi i głowę
• skacze na jednej nodze
• wspina się na drabiny
• świetnie radzi sobie z trójkołowym rowerkiem
• nakłada nakrętki na słoiki, butelki
• układa puzzle
• bez pomocy schodzi ze schodów
• przeskakuje obunóż przez przeszkodę
• potrafi przejść po linii, stawiając stopę za stopą
• przenosi wodę w kubku, nie rozlewając jej
• odbija balonik, by nie spadł na podłogę (kilka razy)
• prawidłowo trzyma ołówek i kredkę
• buduje wieżę z ośmiu klocków
• potrafi skupić się na jednej czynności
• potrafi rozwinąć papierek z cukierka

Rozwój społeczny i emocjonalny
• testuje granice i normy
• fantazjuje (ale nadal często nie potrafi oddzielić rzeczywistości od imaginacji)
• zdarza się, że jest zbyt pewny siebie
• uwielbia prowadzić dyskusje
• potrafi być opiekuńczy i współczujący
• bawi się w grupie
• zaczyna się interesować różnicami płci

Rozwój intelektualny
• zna około 1500 słów
• ma jeszcze problem z używaniem zaimków
• rozróżnia, gdzie jest: przód, tył, na górze, pod spodem
• potrafi policzyć do czterech i więcej
• może pisać pierwsze litery i np. swoje imię
• zaczyna rozumieć następstwo czasów, wie, że kiedy wstanie, jest śniadanie, potem drugie śniadanie, obiad…
• pyta, co oznaczają różne słowa
• chętnie słucha długich historii
• rozumie niektóre przeciwieństwa, np. mały – duży, suchy – mokry
• zna większość kolorów
• zadaje mnóstwo pytań
• potrafi się bawić w jedną zabawę 10–15 minut
• zna piosenki i wierszyki, czasem sam układa piosenki
• rozróżnia czas
• pamięta imiona i nazwy, np. przedmiotów, zwierząt
• mówi w sposób zrozumiały
• lubi się bawić w zabawy tematyczne, np. w sklep, wyścigi samochodowe, teatr.

Pięciolatek:
Rozwój fizyczny i motoryczny
• wspina się na drabinki
• bawiąc się w chowanego, wchodzi pod meble
• huśta się na huśtawce (większość pięciolatków może nauczyć się samodzielnego rozhuśtania się)
• zwinnie biega
• skacze na dwóch nogach przed siebie
• skacze na jednej nodze w miejscu
• skacze przez około 15 sekund z zamkniętymi oczami, nieruchomo na obu nogach, raczej nie chwiejąc się
• może utrzymywać równowagę za pomocą rąk
• przechodzi, nie wypadając z trasy, po wąskiej dróżce o szerokości około 25 cm
• robi trzy przysiady samodzielnie
• kopie piłkę, chwyta piłkę i rzuca nią
• dość szybko, bez trzymania się poręczy, wchodzi i schodzi ze schodów naprzemiennie
• samodzielnie rozbiera się dość płynnie
• zakłada kurtkę, czapkę, szalik, buty
• samodzielnie je łyżką, widelcem, raczej nie posługuje się nożem
• pije z kubka
• sprząta ze stołu
• potrafi umyć i wytrzeć ręce, buzię
• dość sprawnie łączy klocki typu lego i buduje z nich proste obiekty
• wylepia z plasteliny narysowane kontury, robi kulki, wałeczki
• lepi z plasteliny proste kształty przestrzenne – figury (owoce, warzywa, ludziki)
• nawleka korale na żyłkę
• przykleja naklejki (jeszcze nierówno i często nie we wskazanym miejscu)
• przecina nożyczkami papier, tnie po prostej
• drze papier na małe kawałki i wykleja nim kontury
• prawidłowo trzyma ołówek, podczas rysowania opiera przedramię o stół, a drugą ręką przytrzymuje kartkę
• rysuje linie pionowe, poziome i ukośne
• odwzorowuje koło, krzyżyk, kwadrat, trójkąt, trapez
• koloruje obrazki
• wypełnia kolorem kontury, ale wychodzi poza kontur
• rysuje rysunek zgodny z podanym tematem
• maluje kredkami, farbami, używając pędzla, patyka i innych przyborów

Rozwój społeczny i emocjonalny
• bawi się zgodnie z innymi
• rzadziej obraża się, złości, płacze
• rzadziej odchodzi od grupy
• potrafić ocenić przyczyny reakcji emocjonalnych oraz przewidzieć zachowania związane z wyrażanymi emocjami
• bawi się w grupie, jest przez inne dzieci zapraszany do wspólnej zabawy
• zaczyna przejmować się uczuciami innych rówieśników – pocieszać, pomagać, okazywać współczucie
• mniej skarży
• bez interwencji dorosłego przeprasza inne dziecko
• stosuje się do poleceń skierowanych przez nauczyciela do całej grupy
• ma znacznie mniejszy lęk separacyjny i szybciej wycisza się po odejściu rodziców
• zaczyna przewidywać reakcje dorosłych na skutki swojej działalności
• zależy mu na pochwale
• stara się skończyć rozpoczętą pracę
• zaczyna próbować pokonywać trudności

Rozwój intelektualny
• prawidłowo wymawia głoski
• nazywa przedmioty, czynności, sytuacje, potrafi je opisać za pomocą przymiotników
• wypowiada się zdaniami
• potrafi przedstawić przebieg zdarzenia, opisać, co się stało, co mu dolega, dlaczego płacze, cieszy się, co zdarzyło się w przedszkolu
• rozumie treść prostych i krótkich poleceń
• rozumie podstawowe pojęcia dotyczące sytuacji w grupie, w domu, w przedszkolu
• pyta o nieznane słowa, chce je zrozumieć
• potrafi różnicować kształty liter drukowanych, cyfr, podstawowych figur geometrycznych
• rozróżnia barwy i odcienie barwne
• zna nazwy kolorów i poprawnie stosuje je w odniesieniu do barw podstawowych
• potrafi budować proste budowle według wzoru
• potrafi odwzorować kwadrat z narysowaną przekątną
• spostrzega od 6 do około 8 różnic między podobnymi obrazkami
• spostrzega podstawowe części człowieka
• rozumie czytany tekst
• w wyuczonym wierszu odtwarza rymy
• zna i różnicuje pory roku
• potrafi porównywać pod kątem różnic
• potrafi porównywać pod kątem podobieństw
• potrafi klasyfikować ze względu na dwa, trzy kryteria
• definiuje rzeczy, biorąc pod uwagę ich funkcje
• myśli często w sposób skojarzeniowy.

Sześciolatek:
Rozwój fizyczny i motoryczny
• chętnie uczestniczy w zabawach ruchowych
• sprawnie wykonuje czynności, takie jak:
– chodzenie
– bieganie
– podskoki na jednej nodze
– podskoki obunóż
– pokonywanie przeszkód slalomem
– chwytanie piłki oburącz
– rzucanie piłki
• potrafi jeździć na dwukołowym rowerze, rolkach czy wrotkach
• samorzutnie organizuje zabawy ruchowe
• prawidłowo posługuje się przyborami: kredką, długopisem, nożyczkami

Rozwój społeczny i emocjonalny
• potrafi prosić o pomoc osoby dorosłe
• chętnie występuje publicznie
• wykonuje prośby i polecenia dorosłych
• zna reguły i zasady obowiązujące w różnych miejscach oraz zwroty grzecznościowe
• chętnie nawiązuje kontakty z innymi dziećmi
• umie współpracować z innymi dziećmi w zabawie i podczas realizacji zadań
• potrafi pomóc innym dzieciom przy różnych czynnościach
• przejawia inicjatywę w zabawie
• potrafi podporządkować się innym dzieciom w zabawie, przyjmuje ich pomysły
• wykazuje cechy przywódcze, lubi rywalizować
• respektuje własność i prywatność innych
• uświadamia sobie własne emocje i potrafi je nazwać
• potrafi rozpoznać i przedstawić w formie graficznej różne emocje
• potrafi pokazać emocje gestem lub mimiką
• rozpoznaje emocje innych osób na zdjęciach
• potrafi opanować reakcje emocjonalne, takie jak: płacz, złość
• w nowych sytuacjach nie prezentuje reakcji lękowych, takich jak: wycofanie się, ucieczka,
płacz, ból brzucha
• przezwycięża trudności i realizuje wyznaczone cele

Rozwój intelektualny
• rozumie proste i złożone polecenia
• swobodnie posługuje się liczebnikami, przysłówkami, wyrażeniami przyimkowymi
• wypowiada się w sposób zrozumiały dla innych
• potrafi prawidłowo wypowiadać się zdaniami złożonymi
• prawidłowo używa w wypowiedziach form gramatycznych
• uzupełnia zdania jak największą liczbą określeń według wzoru: (coś)… jest… (jakie?)
• wypowiada się najczęściej w sposób płynny i w prawidłowym tempie
• rozwiązuje i rozumie zagadki słowne
• słucha opowiadań i wierszy oraz rozumie ich treść
• zapamiętuje wiersze, rymowanki, piosenki
• potrafi policzyć sylaby w słowach
• tworzy proste rymowanki
• odczytuje piktogramy, znaki, symbole
• dopasowuje brakujący element do obrazka
• odróżnia stronę lewą od prawej
• spostrzega 6–8 i więcej różnic między podobnymi obrazkami
• układa obrazek z części
• rozplanowuje elementy na rysunku
• zna przynajmniej kilka małych i wielkich liter drukowanych
• potrafi przeczytać proste wyrazy z poznanych liter
• układa z rozsypanki literowej swoje imię
• prawidłowo kreśli znaki literopodobne po śladzie i samodzielnie
• rozumie zabawy i gry dydaktyczne
• sprawnie posługuje się nazwami figur geometrycznych
• posługuje się określeniami przedmiotów dotyczącymi długości, szerokości, wysokości, grubości
• porównuje trzy lub więcej przedmioty i określa różnice, np. duży, większy, największy
• umie odróżnić błędne liczenie od poprawnego w zakresie 10 lub powyżej
• porównuje poprawnie liczbę elementów w zbiorach
• dodaje i odejmuje w zakresie 10, korzystając ze zbiorów zastępczych
• zna cyfry od 0 do 9 i tworzy z nich liczby
• odnajduje i tworzy szeregi powtarzających się elementów
• samodzielnie układa puzzle składające się z wielu elementów (20 lub więcej)
• potrafi skupić się na określonym działaniu i rozwiązać zadanie w określonym czasie
• układa historyjki obrazkowe złożone z 4 obrazków lub więcej
• zna sytuacje niebezpieczne i potrafi ich unikać
• zna nazwę aktualnej pory roku, bieżącego miesiąca i dnia tygodnia
• wie, jakiej jest narodowości, zna nazwę stolicy oraz godło, flagę i hymn Polski